" รักพี่ เสียดายน้อง "

โดย...อ. ไมตรี ทรัพย์เอนกสันติ

มีนักเล่นเครื่องเสียงฝากถามมาว่า ถ้ามีงบปรับปรุงชุดเครื่องเสียงเดิม 4-5 หมื่นบาท ควรเล่นซับวูฟเฟอร์ดี หรือ ซุปเปอร์ทวีตเตอร์ดี

คำตอบคือ ถ้าห้องฟังคุณไม่ใหญ่มาก แค่ 27-35  ตารางเมตร ปกติลำโพงวางพื้นทั่วไปมักให้เสียงทุ้มได้ลึกและอิ่มหนักแน่นพอ ยิ่งถ้าแอมป์มีกำลังขับสูง เช่น 200wrms/ข้างขี้นไป ที่ 8 โอห์ม และเป็น class AB ปกติ( ไม่ใช่ class D ที่ทุ้มเบลอๆหลวมๆ แห้งๆ) ตั้ง gain ภาคขยายของปรีแอมป์ไว้สูงพอ(แต่ต้องไม่แรงเกินไปจนเร่งวอลลูมนิดเดียวแค่ 7 นาฬิกาดังลั่นสนั่น  ปกติแค่ 11 นาฬิกา ควรดังพอเพียง ) ถ้าเป็นไปตามนี้ ลำโพงถ้าไม่เลวจนเกินไปและวางพื้นด้วย ควรจะให้ทุ้มได้เหลือเฟือ ทั้งความหนักแน่น น้ำหนัก แรงถีบ ฟังดูเหมือนการเพิ่มซับ(แบบมีแอมป์ในตัว ภาวนาว่าไม่ใช่ class D ) ไม่ใช่สิ่งจำเป็น  อย่างไรก็ตาม  ถ้างบไม่เกี่ยง การเพิ่มซับ( มีแอมป์ในตัว และ แอมป์ class AB ) ถ้าปรับแต่งถูกต้องจริงๆ มันจะให้ความโอบล้อมด้วยทุ้มลึกๆ(ระดับ 30 Hz ลงมา ซึ่งลำโพงวางพื้นปกติ ดีแค่ไหน ก็ให้ไม่ได้) คุณจะรู้สึกถึง บรรยากาศ ความสมจริง ความสะท้าน ความกลมกล่อม ซึ่งเมื่อฟังจนเคยหูแล้ว คุณจะติดและกลับไปฟังแบบไร้ซับไม่ได้อีกเลย พูดง่ายๆ ถ้าของเดิมคุณพอรับได้ มีความสุขกับมันดีแล้ว อย่าได้ลองฟังกับซับดีๆ ติดตั้งจูนระดับเซียนเด็ดขาด คุณได้เสียเงินแน่ 

ในกรณีที่ห้องคุณใหญ่ ระดับระดับ 50 ตร.ม.ขึ้นไป นั่งฟังห่าง ชอบดูหนัง  แถม ลำโพงเดิมกินวัตต์มาก(ความไวต่ำกว่า 89 dB/w/m )แอมป์ที่ใช้ก็วัตต์ต่ำกว่า 100 wrms/ข้าง ที่ 8 โอห์ม แบบนี้ การเพิ่มซับแบบมีแอมป์วัตต์สูง เช่น 200 wrms ที่ 8 โอห์ม น่าจะช่วยอะไรๆได้เยอะทีเดียว
แต่เรื่องเศร้าคือว่า ซับดีๆหายาก คนติดตั้งระดับเซียนยิ่งหายากกว่า ปัญหามันอยู่ตรงนี้ ไม่ใช่เอะอะเป็นซับจะเหมือนกันหมด เพิ่มๆเข้าไปให้มันมีอะไรๆมากขี้น  ถ้าคิดได้แค่นั้น ไม่นานคุณจะเลี่ยน และเบื่อ จำไว้  ซับไม่มีหน้าที่มาแทนทุ้มปกติ   ถ้าทุ้มปกติไม่ดีพอเป็นทุนเดิมอยู่แล้ว อย่าได้คิดอ่านเพิ่มซับ จะหลงทางออกทะเลกู่ไม่กลับ เช่น ลำโพงเดิมวางหิ้ง 4 นิ้ว ทุ้มแทบไม่ปรากฏ อยากได้ทุ้มมันส์ๆ ก็วิ่งหาซับมาเพิ่ม  ไม่ช้าก็เร็ว จะรู้ว่า ได้เสียงแตกทัพกลับไป

ย้อนกลับมาเรื่องเพิ่มซุปเปอ์ทวีตเตอร์ ( อ่าน " ซุปเปอร์ทวีตเตอร์ดีจริงหรือ" )
ก็อย่างที่เกริ่นแต่ต้น ถ้าทุ้มของคุณพอเพียง รับได้อยู่แล้ว ถ้าอยากให้เสียง " โดยรวม " เปิดโปร่งทะลุขึ้น ( transparent) ขี้น ชัดถ้อยชัดคำขึ้น มีเสียงลมจากไรฟันนักร้อง เสียงริมฝีปาก เสียงขยับปากขมุบขมิบ เสียงผิวกลอง เสียงพริ้วกระเพื่อมของฉาบ ประกายระยิบระยับของสามเหลี่ยมเครื่องเคาะ เสียงแฉลากไปบนหน้ากลอง เสียงเกาดับเบิ้ลเบส เสียงรูดสายกีตาร์ เสียงเคาะเปียโนและเสียงค้อนเคาะบนเส้นสายเปียโน  เสียงลมจากเครื่องเป่า ฯลฯ

มองเผินๆ อาจคิดว่า สิ่งเหล่านี้เกินความจำเป็น แต่จริงๆแล้ว รายละเอียดเหล่านี้ ช่วยเสริมความสด ชัด สมจริง เข้าถึง ดุจไปฟังการแสดงสด มันให้อารมณ์ที่ชวนติดตามและคล้อยตาม  
  อีกสิ่งหนึ่งที่น้อยคนจะตระหนักและนึกถึง มันให้เสียงการแตกตัวของอณูอากาศรอบๆต้วโน๊ต ( airy ) ช่วยเพิ่มบรรยากาศได้เหนือบรรยาย นอกจากนั้น มันทำให้ หน้าคลื่นของ  " ทุกหัวเสียงร้อง ทุกหัวตัวโน๊ต "  ชันขึ้น การแยกแยะจะดีขึ้น ช่องไฟระหว่างโน๊ตเงียบสงัดขี้น เสียงกระแทกกระทั้นขี้น( แม้แต่เสียงทุ้มเอง ! )

อย่างไรก็ตาม การเลือกซื้อและการติดตั้งซุปเปอร์ทวีตเตอร์ ก็ไม่ใช่เรื่องง่ายเช่นกัน ต้องหูระดับเซียนทีเดียว มีความจริงอยู่อย่างเกี่ยวกับซุปเปอร์ทวีตเตอร์ที่ดี  ติดตั้งเสร็จใหม่ๆ เหมือนแทบไม่มีอะไรเกิดขึ้น แต่เมื่อฟังไปสักพัก จนชินหู เวลาตัดออก จะเหมือนผีหลอก ทุกอย่างฟังแห้ง จืดสนิท คลุมเคลือไปหมด เหมือนมีผ้าม่านหนาๆบังอยู่ มิติฟุ้ง สับสน ความมีเสน่ห์หายเกลี้ยง รับไม่ได้เลย 

สรุป จริงๆแล้วทั้งสองอย่าง เป็นสิ่งที่น่าลงทุนทั้งคู่ มีความสำคัญและเสน่ห์คนละอย่าง ขอแต่ให้ เลือกซื้อเป็น จูน ติดตั้งเป็น ถามตัวเองว่า ชุดของคุณยังขาดอะไร อะไรที่ยังรับได้อะไรที่คุณขาดอยู่อีก